Kans op bijziendheid groter als je in de stad woont

Mensen die in de stad wonen zijn eerder bijziend dan mensen op het platteland. Niet zo vreemd, deze uitkomst van een groot internationaal onderzoek dat een paar jaar geleden werd uitgevoerd door de Erasmus Universiteit (Verhoeven, 2013). Wil je goed en scherp zien, dan is het belangrijk dat je regelmatig ver weg kunt zien. Voor de gezondheid van je ogen is het van belang dat je je blik ‘op oneindig’ kunt zetten. Dat is in de stad niet zo gemakkelijk. Eigenlijk is er altijd wel iets dat de oneindigheid verstoort.  Ver kijken is bijna onmogelijk, de horizon waar je ogen zich graag op richten is er niet.

Eerder bijziend in de stad

Bijziendheid is een gevolg van chronische spanning in de oogspieren. Doordat die te strak staan, drukken zij hard op de oogbol en vervormen hem. Een scherp beeld op je netvlies ontstaat alleen als de oogbol mooi rond en ontspannen is. Bij een langwerpige of afgeplatte vorm valt het brandpunt van de beelden die je ziet vóór het netvlies en zie je dus wazig. Bekijk in onderstaand filmpje hoe dit werkt.

Oogspieren ontspannen zich automatisch als je je blik zes meter of verder weg richt. Een matroos die dagelijks de horizon in het oog hield, vertelde dat hij na een tijdje veel beter ging zien. Ogen vinden het heel prettig om oneindig ver te kunnen kijken. Maar in de stad wordt je rustgevende vergezicht verstoord door gebouwen, huizen, steen, beton en verkeer.

Zet de blik op oneindig

De kans om bijziend te worden is dus groter als je in de stad woont. Logisch. Dat denk ik, als ik de conclusies van het Erasmusonderzoek lees. Wie in de stad woont, heeft niet alleen last van de vele obstakels in zijn gezichtsveld, stedelingen komen ook minder vaak buiten dan mensen die op het platteland wonen. Als je veel binnen zit, achter de computer werkt of leest, dwing je de ogen continu om dichtbij scherp te stellen en dit geeft spanning in de oogspieren. Op zich gaat dit prima, een gezond oog kan zich goed aanpassen. Maar als je nooit eens de blik op iets ver weg richt, kan de spanning zich vastzetten in de oogspieren en chronisch worden. Bijziendheid is het gevolg.

Duisternis helpt de ogen ontspannen

Maar er is nog iets waar de ogen van stedelingen tekort aan hebben: voldoende daglicht en genoeg duisternis. Beide zijn van levensbelang voor gezonde ogen. Wie veel binnen zit komt daglicht tekort. Dit heeft gevolgen voor hormonale processen in het lichaam en zelfs voor de groei en ontwikkeling van het oog. Daarom is het zo belangrijk dat kinderen iedere dag een tijd buitenspelen. Doen ze dat niet dan is de kans groter dat ze bijziend worden, doordat de oogbol niet goed uitgroeit. Maar ook een gebrek aan duisternis is funest. Duisternis is voedend, oogspieren kunnen zich optimaal ontspannen als het helemaal donker is. Daarom is palmeren zo’n fijne oefening voor de ogen: je sluit dan met je handen het licht helemaal buiten. Het donker geeft een gevoel van oneindigheid. Er is rust, want er valt niets te zien.

Bijziendheid door slapen met licht aan

Als je in de stad woont, valt het niet mee om totale duisternis te ervaren. Zelfs als we gaan slapen is er overal licht. De straatlantaarn voor het huis, de verlichting bij de buren en zelfs de cijfers op onze wekker. In mei 1999 deden wetenschappers van de universiteit van Pennsylvania onderzoek naar bijziendheid bij kinderen tussen de twee en zestien jaar. Er werd gekeken naar slaapgewoonten. Zo waren er kinderen die elke nacht in een totaal verduisterde kamer sliepen en leeftijdsgenootjes die altijd een nachtlampje aanhielden. Andere kinderen lieten de hele nacht het grote licht aan. Wat bleek? Van de proefpersoontjes die in een verduisterde kamer sliepen werd 10% bijziend. Bij de nachtlampjeskinderen kwam het percentage op 34 %. Maar als kinderen ’s nachts met het licht aan sliepen, werd meer dan de helft bijziend, namelijk wel 55 % (Quinn, 1999).

Ogen reageren op lawaai

Om dit verhaal compleet te maken is de volgende ontdekking van dr. Bates nog een opmerkelijke: Bates kwam er namelijk achter dat de oogspieren reageren op geluid. In een lawaaierige omgeving zag hij bij zijn patiënten direct een reactie in de ogen. Er ontstond tijdelijk bijziendheid. Volgens Bates verklaarde dit fenomeen het feit dat zoveel kinderen die van het platteland naar de stad kwamen, moeite hadden met goed zien. Door de plotselinge overdaad aan herrie in de stad, waaraan deze kinderen helemaal niet gewend waren, kregen zij op slag oogklachten.

Tips voor stadbewoners

Wat kun je doen om de schade te beperken als je in de stad woont? Bewust omgaan met de gezondheid van je ogen is een eerste stap. Hier volgen een aantal adviezen:

• Zorg dat je met regelmaat je blik bewust in de verte richt. Kijk tijdens het werken steeds tussendoor op, kijk een minuut lang in de verte. Ga als het kan ieder half uur eventjes weg van je stoel.
• Ga iedere pauze naar buiten om licht te happen. Doe dit door zachtjes knipperend naar de lucht te kijken (niet tegen de zon in) en merk hoe rustgevend die grote hoeveelheid licht voelt voor je ogen.
• Iedere keer dat je toch de luxe van een weids uitzicht hebt, laat je je blik natuurlijk rusten op alles wat ver weg is.
• Slaap in een totaal verduisterde slaapkamer. Schaf de digitale wekker af, of leg er een doek overheen.
• Zorg voor gezonde ogen door goede voeding: eet lever voor vitamine A, drink biologische, rauwe melk, eet eieren en zorg dat je voldoende vet binnenkrijgt.

Heb je zelf goede ervaringen met deze of andere tips, ik vind het leuk als je dit met ons wilt delen door onderaan een reactie achter te laten.

En gun jouw ogen met regelmaat langere tijd van rust en ruimte

Het is belangrijk voor je ogen om ze ook langere tijden rust en ruimte te geven. De omstandigheden waarin ze in onze maatschappij verkeren zijn vaak niet natuurlijk, vele uren binnen onder kunstverlichting starend naar een beeldscherm.

Bevrijd jezelf van je bril

Download mijn gratis e-book 7 tips om goed te gaan zien en leer ik je de stappen die je direct kunt gaan zetten. Om op een natuurlijke wijze goed te gaan zien met je eigen ogen.

Klik hier om het e-book te downloaden