Om goed te kunnen zien is het belangrijk dat ogen goed licht binnen krijgen, maar ook dat ze in het donker kunnen rusten. Kun jij niet goed tegen licht. Voelt het daglicht snel te fel en heb je moeite om van een donkere ruimte naar een lichte ruimte te gaan, of andersom. Dan krijgen je ogen te weinig gezond licht binnen en/of is het niet donker genoeg als je slaapt. Je ogen ontwennen het licht en donker en worden daardoor overgevoelig.

Kegeltjes

In je netvlies zitten licht gevoelige cellen. Er zijn twee soorten, staafjes en kegeltjes. Het netvlies heeft één punt van maximale gevoeligheid, en ieder ander punt is minder gevoelig naarmate het verder van dat eerste punt verwijderd is. Dit punt van maximale gevoeligheid wordt de fovea centralis genoemd, letterlijk de centrale kuil, en bevindt zich in de gele vlek, achterin het netvlies. Kegeltjes werken het beste in fel licht. Met deze kegeltjes kun je kleur, scherpte en diepte zien. Elk oog heeft 6 tot 7 miljoen kegeltjes en die bevinden zicht vooral in de gele vlek. Kegeltjes hebben licht nodig om te kunnen functioneren, zonlicht zorgt ervoor dat de kegeltjes geactiveerd worden.

Staafjes

Staafjes zijn veel lichtgevoeliger en hebben daardoor veel minder licht nodig. Daardoor kun je met de staafjes in het donker kijken, je kunt er geen kleuren mee zien, maar grijstinten. De staafjes liggen verspreid over je hele netvlies, behalve in de gele vlek. Je hebt er 120 miljoen per oog. In het donker kijken vraagt een andere manier van kijken. De kegeltjes doen het niet in het donker, dus kijk je met de staafjes. Maar die zien veel minder scherp en zien geen kleur. Daardoor kun je het gevoel krijgen dat je niets ziet in het donker.

Angst voor donker

Mensen hebben een grote angst voor donker. Om die angst te bestrijden staan er overal lantaarnpalen. En als die er niet staan, dan hebben mensen ze wel in minivorm, namelijk een zaklantaarn. Het gevoel niets te zien, maakt angstig. Maar als je de ogen rustig de tijd geeft om in het donker te zien, zie je veel meer dan je eerst dacht. De ogen hebben tijd nodig om te wennen aan het donker, dit proces heet adaptie en betekent geschikmaking. Adaptie maakt het oog geschikt om in het donker en in het licht te zien.

De overmaat aan verlichting in ons land maakt dat je ogen niet genoeg kunnen rusten. Ik kan er echt naar snakken om een wandeling in het donker te maken, even geen straatlantaarns die in mijn ogen schijnen. Aangezien ik in de stad woon, komt dit niet vaak voor. En sta ik eens op een donkere natuurcamping, loopt iedereen weer met een zaklantaarn rond.

Kinderen eerder bijziendheid als ze slapen in een verlichte kamer

Uit een onderzoek in mei 1999 op de universiteit van Pennsylvania, afdeling oogkunde blijkt dat het slapen in een donkere kamer gunstig is voor de ogen. Van de kinderen die in een donkere kamer slapen was 10% bijziend, sliepen ze met een nachtlampje dan was 35% van de kinderen bijziend en de kinderen die in een kamer sliepen met kamerlicht, was 55 % bijziend.

Oogspieren rusten in het donker

Als er geen licht in de ogen komt, dit gebeurt bijvoorbeeld bij palmeren, dan rusten de oogspieren. Als de oogspieren en de oogzenuwen niets zien, dan zien ze perfect zwart. Vaak zie je toch nog wel kleuren, als je ogen afgesloten zijn van licht. Dit komt, omdat de oogspieren dan niet volledig in rust zijn. Perfect zwart visualiseren helpt om de oogspieren tot rust te brengen. Je kunt bijvoorbeeld zwarte voorwerpen herinneren, zoals een zwarte hoed, een zwarte jas, een zwarte hond, een zwarte poes. Een donkere kamer om in te slapen geeft rust aan de ogen.

Kinderen eerder bijziend als ze weinig buiten komen

Maar naast dat ogen donkerte nodig hebben om te rusten, hebben ze ook daglicht nodig, anders worden de kegeltjes niet actief. Uit twee onderzoeken blijkt dat als kinderen weinig buiten spelen, de kans toeneemt op bijziendheid. Kinderen die minder vaak buiten spelen hebben duidelijk slechtere ogen dan leeftijdsgenootjes die wel vaak in de buitenlucht zijn. Elk uur dat een kind buiten speelt, is de kans dat het slechtziend wordt minder groot. UV-straling heeft een gunstig effect op de ogen. Kinderen die buiten spelen worden direct bloot gesteld aan UV-straling.

Slaap in het donker, speel in het daglicht

Wat voor kinderen telt, telt net zo goed voor volwassenen. Voor gezonde ogen is het belangrijk dat de ogen voldoende daglicht binnen krijgen, maar ook dat ze ’s nachts kunnen rusten in een donkere kamer. Ook hebben ogen er baat bij om ’s avonds ook in het donker te zijn. Steek eens een kaarsje aan als het donker wordt, in plaats van lamplicht.

Zeven tips om goed te gaan zien

Download mijn gratis e-book 7 tips om goed te gaan zien en leer ik je de stappen die je direct kunt gaan zetten. Om op een natuurlijke wijze goed te gaan zien met je eigen ogen.

Klik hier om het e-book te downloaden

Wat is jouw ervaring met daglicht en donker. Voel je angst om in het donker te zijn. Heb je last van het felle daglicht. Je kunt hieronder een reactie plaatsen om je ervaring te delen.